Hiện nay, tình trạng nước nhiễm kim loại nặng không chỉ diễn ra tại các nước phát triển, mà ngay cả những nước đang phát triển, tình trạng ô nhiễm cũng trở nên tồi tệ hơn. Vậy kim loại nặng là gì? Kim loại nặng trong nước ảnh hưởng tới đời sống, sức khỏe con người như thế nào? Hãy cùng Nuocsachviet.com chúng tôi tìm hiểu thêm qua bài viết sau đây nhé!
Kim loại nặng trong nước là gì?
Những kim loại nặng có khối lượng riêng lớn hơn 5g/cm3. Đó là những kim loại có nguyên tử lượng cao, thường có độc tính đối với mọi sự sống. Kim loại nặng hiện diện trong tự nhiên ở môi trường đất và nước, nhưng hàm lượng của chúng có thể tăng cao do các tác động của con người.
Nguồn kim loại nặng đi vào môi trường đất, nước thường do các hoạt động nhân sinh như là: bón phân, thuốc bảo vệ thực vật, sản xuất công nghiệp, giao thông, nuôi trồng thủy hải sản hay khai khoáng… Một số những kim loại nặng thường bị nhiễm trong nước như: Fe, Mg ,v..v…
Các kim loại nặng trong nước
Crom (Cr)
Tuy kim loại Crom và các hợp chất Crom (III) không nguy hại tới sức khỏe con người. Nhưng ngược lại, các hợp chất crom hóa trị sáu (VI) lại rất độc hại. Các hợp chất của crom thường được sử dụng trong thuốc nhuộm, sơn,… Nên các hợp chất này thường xuyên được tìm thấy trong đất cũng như nước ngầm,… Nó gây ảnh hưởng tiêu cực tới sức khỏe con người. Theo tổ chức y tế thế giới (WHO) khuyến cáo hàm lượng cho phép ở mức tối đa của crom (VI) trong nước uống là 0.05 miligam/lít.
Chì (Pb)
Chì là nguyên tố kim loại nặng được chú ý nhiều nhất, vì tính độc hại của nó (khó bị đào thải khỏi cơ thể, tích lũy trong não và tủy xương). Nó là chất phổ biến và có nguồn gốc đến từ giao thông vận tải (khí thải của xe cơ giới) và công nghiệp.
Chì được pha vào xăng dưới dạng tetraethyl và tetramethyl Pb để làm tác nhân chống kích nổ. Khi xe chạy, khoảng 25-75% lượng Pb thoát vào khí quyển tùy thuộc chế độ lái xe. Đáng chú ý là lượng nhỏ chì rơi xuống đất và gây ô nhiễm đất, cây cỏ và nguồn nước. Phần lơ lửng trong không khí được hấp phụ vào nước mưa, lắng rơi gây ô nhiễm nguồn nước.
Sắt (Fe)
Sắt là kim loại nặng tồn tại chủ yếu ở nước ngầm và cũng có một số ít ở nước mặt. Ở nước ngầm thường có mùi tanh khi hòa tan nước dưới dạng Fe2+ nên có mùi tanh. Khi sắt Fe2+ gặp oxy sẽ chuyển hóa thành sắt Fe3+ nước sẽ có màu vàng nâu đỏ.
Trường hợp nguồn nước chứa nhiều chất hữu cơ, sắt có thể chuyển thành dạng keo, trường hợp này thường rất khó xử lý. Nếu nước có chỉ số PH thấp, hiện tượng ăn mòn đường ống và dụng cụ chứa sẽ xảy ra, hàm lượng sắt theo đó mà tăng lên kéo theo sự biến đổi màu sắc của nước sang vàng khiến nước khó sử dụng. Hàm lượng sắt theo tiêu chuẩn được quy định, nước uống và nước sạch phải nhỏ hơn 0,5mg/l
Mangan (Mn)
Mangan cũng là một kim loại nặng thường thấy trong nước ngầm, ngay cả nguồn nước máy đã được xử lý vẫn có thể thấy có kim loại này. Mangan trong nước tạo ra lớp cặn màu đen, bám đóng vào thành và đáy các dụng cụ chứa nước, bồn cầu, ống nước… Nước nhiễm mangan thường tạo ra vị khó chịu cho người dùng và làm ố quần áo. Hàm lượng mangan được quy định cho nước uống và nước sạch là nhỏ hơn 0,5mg/l.
Kẽm (Zn)
Kẽm là nguyên tố quan trọng để duy trì sự sống của con người, cũng như các động thực vật khác. Tuy nhiên, nếu hàm lượng kẽm vượt quá mức cho phép, nó sẽ có hại cho sức khỏe. Hấp thụ quá nhiều kẽm sẽ làm ảnh hưởng sự hấp thụ đồng và sắt. Ion kẽm có trong nước là chất có độc tính cao đối với thực vật, động vật, ngay cả với con người. Kẽm xuất phát từ công nghiệp mạ, hàn, chế tạo pin, sơn hay nhuộm…
Niken (Ni)
Kim loại Niken thường có màu trắng bạc. Trong tự nhiên, nó xuất hiện ở dạng hợp chất với lưu huỳnh trong khoáng chất millerit; với asen trong khoáng chất niccolit; với asen cùng lưu huỳnh trong quặng niken. Niken thường xuất phát từ công nghiệp luyện kim, xúc tác cho ngành hữu cơ hay đốt than,…
Đồng (Cu)
Mọi hợp chất của đồng là những chất độc hại. Kim loại đồng ở dạng bột là một chất rất dễ cháy. Chỉ cần khoảng 30g sulfat đồng có khả năng gây chết người. Bởi vậy, nếu đồng trong nước với nồng độ lớn hơn 1 mg/lít có thể tạo ra những vết bẩn trên quần áo hay các đồ vật bằng vải giặt qua nước đó. Nước nhiễm đồng thường có nguồn gốc từ sơn dầu, phân bón hay thuốc trừ sâu.
Thủy ngân (Hg)
Thuỷ ngân là kim loại tồn tại dạng lỏng, rất nặng và dễ sa lắng, dễ bốc hơi ngay cả ở nhiệt độ thường. Hóa chất này có thể còn nằm lại trên các mái nhà, cây cối, trên các bề mặt và các vật dụng lưu chứa hở miệng,…
Khi mưa xuống hoặc người dân rửa mái nhà, tường và các vật dụng, thủy ngân ngấm vào trong đất, trong nước ngày một nhiều. Là nguyên nhân tình trạng ô nhiễm thủy ngân trong môi trường đất và nước. Thủy ngân khi ngấm vào nước sẽ tồn tại ở dạng hợp chất của thủy ngân, thủy ngân hữu cơ và thủy ngân vô cơ.
Ảnh hưởng kim loại nặng tới sức khỏe con người
Kim loại rất quan trọng với sự sống, nhưng kim loại nặng trong nước lại có nhiều tác hại đến sức khỏe con người như:
Khi sử dụng nguồn nước có chưa kim loại nặng vượt mức cho phép, sẽ gây nguy hại cho sức khỏe con người về lâu về dài. Tích lũy lượng kim loại nặng trong người dẫn đến nhiều biến chứng nặng nề như tổn thương não, co rút các bó cơ. Kim loại nặng tiếp xúc với màng tế bào, ảnh hưởng tới quá trình phân chia ADN, dẫn tới những hậu quả khó lường như: thai chết lưu, dị tật thai nhi…
Một số kim loại nặng cũng là nguyên nhân của các bệnh như: ung thư da, ung thư vòng họng, ung thư dạ dày…
Khi sử dụng nước nhiễm kim loại nặng, sẽ làm mất đi các thành phần trong nước, gây cản trở quá trình trao đổi chất trong cơ thể. Việc hấp thụ chất dinh dưỡng và quá trình bài tiết cũng trở nên khó khăn hơn. Làm rối loạn tiêu hóa, tim mạch, chức năng của hệ thần kinh trung ương.
Những biện pháp loại bỏ kim loại nặng trong nước
1. Than hoạt tính
Than hoạt tính là một vật liệu lọc nước được nhiều người sử dụng bởi hiệu quả cao. Lọc nước bằng than hoạt tính sẽ được loại bỏ cặn bẩn, các kim loại nặng có trong nước,… Tuy nhiên, đối với nguồn nước bị ô nhiễm nặng, phải kết hợp với những vật liệu lọc khác mới có thể đưa lại nguồn nước sạch để sử dụng.
2. Xây bể lọc nước thô
Với cách xây bể lọc thô có thể đảm bảo lọc được nguồn nước đủ sạch với số lượng lớn. Để có thể sử dụng cho sinh hoạt cho cả gia đình. Xây bể lọc xử lý nước ngầm, nước sông, suối để có đủ nguồn nước sạch sử dụng cho cả gia đình
3. Sử dụng các thiết bị lọc nước
Hiện nay, sử dụng các thiết bị lọc nước là giải pháp tốt nhất để bạn có thể loại bỏ các kim loại nặng, các tạp chất cũng như các chất bẩn còn tồn tại trong nước. Nước qua các thiết bị lọc luôn đảm bảo được sạch, an toàn, đảm bảo theo quy chuẩn của bộ y tế quy định.
Tóm lại, Sử dụng nước nhiễm kim loại nặng lâu ngày dẫn đến những hậu quả khó lường với sức khỏe người dùng. Loại bỏ mối lo về các kim loại nặng trong nước, sử dụng nguồn nước sạch, an toàn để đảm bảo sức khỏe của bạn cũng như những người thân yêu trong gia đình.